a-Trưởng thành (Bướm) là 1 loại ngài có màu vàng đất sét, kích thước thân dài 8 -10 cm. Khi đậu cánh xếp hình tam giác, cánh trước có rìa cánh màu đen đậm, trên cánh trước có 3 đường ziczac cắt ngang. Cánh sau có 2 đường ziczac, đường mép dài, đường gốc ngắn. Bướm thường vũ hóa vào ban đêm, ban ngày đậu ẩn nấp ở mặt dưới lá lúa. Bướm thường tìm những ruộng xanh tốt để đẻ trứng, vì vậy những ruộng bón lượng đạm cao thường bị sâu cuốn lá hại nặng. Bướm đẻ trứng ban đêm, trứng được đẻ rải rác ở hai bên gân chính của lá. b-Trứng màu trắng trong, hình tròn hoặc bầu dục, đẻ rãi rác trên mặt lá gần gân chính. Mỗi bướm cái đẻ trung bình 70-100 trứng. Thời gian của trứng khoảng 7-9 ngày. c-Sâu non màu xanh lá mạ ửng vàng nhạt ở phần giữa, đầu màu nâu, giai đoạn lớn tối đa dài khoảng 3 cm. Khi đụng đến sâu bún mạnh nhả tơ và rơi xuống. Ban đêm sâu non bò ra khỏi tổ và cạp mô bì lá để ăn. Ban ngày chui vào ẩn nấp trong tổ và cạp mô bì phía trong tổ để ăn. Sâu non làm tổ từ tuổi 2 trở đi bằng cách nhả tơ vào buổi sáng gắn qua hai mép lá, khi trời nắng tơ rút lại và lá lúa bị cuốn. Mỗi sâu non có thể cuốn 3-4 lá lúa . Sâu non có 5 lần lột xác tương ứng với 5 tuổi, kéo dài 15-20 ngày. d-Nhộng màu nâu sậm, thường thấy trong lá bị cuốn, đôi khi sâu cắn đứt 2 đầu bẹ lá, nhả tơ bịt kín 2 đầu và làm nhộng bên trong. Vòng đời của sâu cuốn lá nhỏ khoảng 30-35 ngày. Chúng gây hại từ khi lúa đẻ nhánh tới khi lúa ngậm sữa và chín. Quan trọng nhất là giai đoạn lúa làm đòng trở đi. Những năm có khí hậu mát mẻ, ẩm độ cao, mưa nắng xen kẽ thường phát sinh nặng. Mỗi năm sâu cuốn lá nhỏ thường phát sinh 6-7 lứa. Thời tiết thích hợp cho sâu phát triển là nhiệt độ từ 25- 29 oC và ẩm độ trên 80%, đặc biệt là thời tiết mưa nắng xen kẽ nhau.
3-Các biện pháp phòng trị
3-1-Các biện pháp phòng trị sinh học - Vệ sinh đồng ruộng, diệt trừ cỏ dại là nơi trú ngụ qua đông. - Luân canh với cây trồng khác ngoài lúa. Bón phân cân đối với NPK. - Sạ, cấy dày vừa phải. Chăm sóc bón phân hợp lý. - Bảo tồn thiên địch từ đầu vụ, trồng hoa trên bờ ruộng để thu hút thiên địch ngay từ đầu vụ. - Bẫy đèn diệt bướm. Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng. Khi sâu non có mật độ 9-12 con/m2 (giai đoạn lúa đẻ nhánh), 6-9 con/m2 (lúa làm đòng) cần phun thuốc.
Bảo tồn thiên địch có sẳn trong tự nhiên
Trong tự nhiên có sẳn nhiều loài thiên địch có sẳn để tiêu diệt sâu cuốn lá nhỏ. Các loài thiên địch chính diệt sâu cuốn lá nhỏ gồm có: -Ong ký sinh Trichogramma sp. - (Trichogrammatidae). -Ong ký sinh Apanteles angustibasis (Gahan) - (Braconidae). -Ong ký sinh Apanteles cypris (Nixon) - (Braconidae). -Ong ký sinh Chelonus munakatae (Munakata) - (Braconidae). -Ong ký sinh Cardiochiles philippinensis (Ashmead )-(Braconidae). -Ong ký sinh Macrocentrusphilippinensis (Ashmead )-(Braconidae). -Ong ký sinh Temeluchaphilippinensis (Ashmead )-(Ichneumolidae). -Ong ký sinh Temeluchastangli (Ashmead )-(Ichneumolidae). -Ong ký sinh Trichomma cnaphalocrosis (Uchida)-(Ichneumolidae). -Ong ký sinh Brachimeria excarinata (Gahan)-(Chalcididae). -Ong ký sinh Elasmus sp. -(Elasmidae). -Ong ký sinh Copidosoma sp. -(Encyrtidae). -Kiến lửa đồng Odontoponera transversa (Smith) - (Formicidae). -Kiến 3 khoang Pcederus fuscipes (Curtis) - (Staphylimidae). -Bọ cánh cứng 3 khoang Ophionea ishii (Habu) - (Carabidae). -Dế nhảy Metioche vittaticolis (Stal) - (Grillidae). -Dế nhảy Anaxipha sp. - (Grillidae). -Con đuôi kìm Chlaenius posticalis (Motschulky) - (Carabidae). -Nhện Lycosa Lycosa pseudoannulata (Boesenberg& Strand) - (Lycosidae). -Nhện lưới Oxyopes javanus (Thorell) - (Oxyopidae). Bảo tồn thiên địch trên đồng ruộng rất đơn giản bằng các biện pháp sau đây: 1-Không phun thuốc trừ sâu sớm trên ruộng lúa. 2-Tạo điều kiện cho thiên địch có nới trú ẩn và phát triển. 3-Khi phun thuốc BVTV phải lựa chọn những loại thuốc ít ảnh hưởng thiên địch nhất.
Các loài thiên địch diệt sâu phổ biến
Các loài thiên địch ký sinh sâu
Trồng hoa trên bờ ruộng để thu hút thiên địch ngay từ đầu vụ
Áp dụng Công nghệ sinh thái ( hay trồng hoa trên bờ ruộng) là một tiến bộ mới nhất trong phòng trị sinh học đối với côn trùng gây hại lúa và có tác dụng đặc biệt với sâu cuốn lá nhỏ hại lúa. Công nghệ sinh thái được Viện Nghiên Cứu lúa quốc tế IRRI khuyến cáo triển khai trên nhiều nước Đông Nam Á như ở Việt Nam, Philippines, Indonesia... Nên trồng hoa sớm trên bờ ruộng để cung cấp nguồn dinh dưỡng cho các loài thiên địch ký sinh thuộc các loài ong ngay từ đầu vụ. Hoa trên bờ ruộng có tác dụng thu hút các loài ong ký sinh đến trú ngụ và chúng tìm trứng sâu và sâu non để ký sinh khi lúa đang đẻ nhánh. Từ đó giảm đáng kể mật độ sâu trên đồng ruộng.
3-2-Biện pháp dùng thuốc vi sinh để diệt sâu cuốn lá
Hiện nay có nhiều chế phẩm vi sinh để trừ sâu cuốn lá nhỏ: Các loại thuốc trừ sâu vi sinh gồm có: 1. Nấm Bột trắng Beauveria bassiana Nấm này là một loại nấm trắng gây bệnh cho rầy thân, rầy lá, sâu đục thân, sâu cuốn lá, bọ xít hại lúa và bọ xít đen. Chúng có ở tất cả các môi trường trồng lúa. Cũng giống như các bệnh nấm khác, chúng đòi hỏi phải có độ ẩm cao, kéo dài để các bào tử lây lan nhờ gió và nước nảy mầm. Nấm hủy hoại các mô mềm và dịch cơ thể của ký chủ và khi chuẩn bị hình thành bào tử phát tán, chúng phát triển ra bên ngoài ký chủ. Bào tử có màu phấn trắng như ở trên thân rầy nâu hoặc bọ xít hại lúa. 2. Nấm Bột xanh Nomuraca Là loài nấm trắng, bào tử có màu xanh lục nhạt. Chúng gây bệnh cho sâu đục thân, sâu cuốn lá, sâu xanh, sâu keo và sâu phao. Khi mới bị nhiễm, sâu bị bệnh trở nên có màu trắng. Sau một vài ngày bào tử hình thành và sâu chuyển thành màu xanh lục nhạt. 3-Vi khuẩn Bacillus thurigiensis Bacillus thuringiensis (viết tắt: Bt), là vi khuẩn Gram dương,và cũng là loài vi khuẩn đất điển hình được phân lập ở vùng Thuringia, Đức. Bt có khả năng tổng hợp protein gây tệ liệt ấu trùng của một số loài côn trùng gây hại, trong đó có sâu đục quả bông, các loài sâu đục thân ngô Châu Á và Châu Âu. Chúng đều là sâu hại thực vật phổ biến, có khả năng gây ra những sự tàn phá nghiêm trọng 4. Virus nhân (NPV) Virus NPV thường xuất hiện ở sâu keo và sâu khoang. Sâu non bị bệnh do ăn lá bị nhiễm virus. Khi virus đã lan ra khắp cơ thể sâu non, ký chủ trở nên chậm chạp và ngừng ăn. Sau đó sâu non chuyển thành màu trắng rồi màu đen, treo ở lá và chỉ còn các chân dính trên lá. Dung dịch mang bệnh ở cơ thể sâu non sẽ làm ô nhiễm phần lá chỗ sâu chết và tiếp tục truyền bệnh. 5-Virus viên Virus viên gây bệnh ở bướm đêm và bướm ngày. Cũng giống như nấm NPV, sâu non ăn lá bị nhiễm bệnh sẽ bò chậm chạp, sau đó bỏ ăn. Sau 1-2 tuần thân sâu non thắt lại, bề ngoài như có đốt giống sâu đo nâu. Sâu bị nhiễm bệnh chuyển màu vàng, hồng và đen mềm nhũn. Các loại nấm bệnh trên sâu hại cây trồng có thể sản xuất được hàng loạt với giá rẻ dưới dạng lỏng hoặc bột và có thể phun như các loại thuốc trừ sâu bệnh thông thường.
3-3-Biện pháp dùng thuốc hóa học
Khi sâu non có mật độ 9-12 con/m2 (giai đoạn lúa đẻ nhánh), 6-9 con/m2 (lúa làm đòng) cần phun thuốc. -Dùng các loại thuốc Padan 95SP, Regent 800WP, Sumithion 50EC, Karate 2.5EC... phun khi sâu còn tuổi 1-2, sâu đã lớn cần phá bao lá trước khi phun mới có hiệu quả.
Bài đăng bởi Trạm BVTV huyện Vĩnh Hưng
Xem Video: Các biện pháp phòng trừ sâu cuốn lá nhỏ